Yurdumuzda Soyu Tükenmekte Olan Hayvanlar

VAŞAK (Felis Lynx)

Ev kedilerine tip olarak oldukça benzeyen vaşak, kedigiller familyasından orta büyüklükte etçil ve yabanıl bir hayvandır. Kulaklarındaki uzun tüyler ve normal bir kediden beş kat ağır olmaları onları türdeşlerinden ayırır. Dağlık bölgelerde ve ormanlarda yaşayan vaşaklar avcı hayvanlardır ve gündüzleri avlanırlar. Karlı dağlardan su kenarlarına, dünyanın pek çok coğrafyasında yaşayan vaşaklar hem iyi yüzücülerdir, hem de patileri karda yürümelerini kolaylaştırır. Ülkemizde Orta ve Doğu Anadoluda yaşayan vaşak türleri vardır fakat sayıları geçtiğimiz yıllarda çok azalmıştır. Bunun nedeni de vaşakların kum renginden kahveye kadar değişken renklerdeki güzel kürkünün avcıların ilgi odağı olmasıdır. Dünya Koruma Birliği’nin açıkladığı nesli tehlike altındaki 120 memeli türü arasında vaşaklara da yer verilmiştir. Fakat vaşakların avlanması hala yasaklanamamıştır.




AKDENİZ FOKU (Phoca monachus)

İri bir deniz memelisi olan Akdeniz fokunun boyu 2-3 metre, ağırlığı 200-300 kilogram arasında değişir. Sadece doğu Akdeniz sahillerinde yaşayan bu fok cinsi, barınmak ve yavrulamak için ıssız ve geniş sahillere ihtiyaç duyar. Ürkek bir canlı olan Akdeniz foku, genelde tek yaşar ve senede 2 yavru doğurur. 20. yüzyıl başında binlerce Akdeniz foku, Büyük Okyanus kıyılarından Karadeniz’e kadar geniş bir alanda yaşamlarını sürdürmekteydiler. Fakat günümüzde yaşam alanlarındaki yapılaşma, ekosistemin bozulması ve aşırı avlanma nedeniyle sayıları 400 – 500 kadar kalmıştır. Türkiye sahilleri ve özellikle Foça - Datça, bu sevimli hayvanların en çok tercih ettiği bölgedir. Ülkemizde bazı sivil toplum örgütleri, Akdeniz Foku’nun korunması için çaba sarfetmekle beraber, foklar hala balıkçılar tarafından, ağları parçaladıkları ve balık yedikleri gerekçesiyle avlanmaktadırlar.




KIZIL GEYİK (Cervus elaphus)

Dünya üzerinde yaşayan en büyük geyik türlerinden biri olan Kızıl Geyik, Avrupa’nın çoğu bölgesinde ve Anadolu’da yaşar. Geniş yapraklı ağaçların olduğu, bataklıklı ormanlari sever. Yaz aylarında ormanlarin üst sınırlarındaki yaylalara kadar çıkarlar. Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesinin ormanlık ve dağlık alanlarında sıkça rastlanabilen bu geyiklerin boyları 1 metreye, kiloları ise 240 kiloya kadar ulaşabilir. İngiltere gibi ülkelerde koruma altına alınan, Yeni Zellanda ve Avusturalya’da ise eti için yetiştirilen Kızıl Geyik maalesef ülkemizde aynı ilgiyi görmemiştir. Geniş yaşam alanlarına rağmen sayıları çok azalmış ve birçok bölgede soyları tükenmeye yüz tutmuştur.




ANADOLU YABAN KOYUNU (Ovis orientalis anatolica)

Dünyadaki 5 yaban koyunu türünden biri olan Anadolu Yaban Koyunu, endemik (tek bir bölgeye özgü) bir türdür. Dünyada sadece ülkemizde, Orta Anadolu'da yasamaktadir. Dişilerinde boynuz bulunmadığından, evcil koyunun atası oldukları idda edilmekte ve bu konuda araştırmalar sürdürülmektedir. Yine de tanıdığımız koyunlardan çok farklı görüntüye sahiplerdir; Kısa tüyleri, kısa kulakları ve kuyruğu, uzun ve ince bacaklarıyla koyundan çok geyiğe benzeyen Anadolu yaban koyunu, belki de bu nedenle halk dilinde “ceren” adını almıştır. 1950 yılına kadar Ankara (Nallihan), Eskişehir (Sivrihisar), Afyon (Emir Dağları) ile Konya ve Karaman'ın dağlık bölgelerinde özgürce yaşayan bu hayvanlar, bugün ise sadece Bozdağ / Konya'da 42.000 hektarlık alanda koruma altında yaşamaktadırlar.




OKLU KİRPİ (Hystrics indica)

Ülkemizde Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşayan Oklu Kirpi çok ilginç bir hayvandır. Boyu 1 metreye, kilosu ise 30 kg’ye kadar çıkabilen ve sırtında sert, içi boş ve sivri oklar bulunan bu hayvan, derisinden fırlattığı 20-30 cm uzunluğundaki oklarla düşmanlarını kaçırır. Bu silahıyla neredeyse yenilmez olan Oklu Kirpiler’in dağ aslanları ve hatta ayıları öldürebildiği bilinmektedir. Normal kirpilerden farklı olarak otçullardır, okları sayesinde suda batmazlar ve aylarca bir ağacı kemirerek yaşarlar. Popülasyon yoğunluklari çok düştüğü için yok olma sürecine girmişlerdir ve avlanmaları yasaktır. Doğal yaşamda kendisini mükemmel biçimde koruyabilen, en güçlü yırtıcılara kafa tutan bu eşsiz hayvan, ne yazık ki insanlar tarafından kocakarı ilacı yapımında kullanılmakta ve etleri yine benzer amaçlarla yenmektedir.




YUNUS

Atasının balinalar olduğu kabul edilen yunuslar, memeli hayvanlardır ve bu nedenle aslen balık sayılmazlar. Yunuslar genelde açık denizlerde yaşarlar fakat pek çok yunus cinsi içinde boyları 1 metre kadar olup, nehirlerede ve kıyılarda yaşayan yunuslar da bulunur. Açık denizlerde yaşayan yunus cinslerinin 7 metre boyunda ve 4,5 ton ağırlığına ulaşanları da vardır. Zeki hayvanlar olarak bilinen yunusların bazı türlerinin, denizde insanlara yardımcı olduğu bilinmektedir. Hepsi etçil olan yunuslar bol bol balıkla beslenirler ve bu sebeple balıkçıların saldırısına maruz kaldıkları görülür. Ülkemiz denizlerinde en çok görülen tür "Siyah Yunus"dur. Deniz kirliliğinden ve yasadışı avlanmalarından dolayı sayılarının hızla azaldığı bilinmektedir.




AYI (Urcus arctos)

Boz ayı, yaşayan en büyük etçillerden biridir. Arka ayakları üzerinde durduklarında boyları 2,5 m’ye kadar çıkabilir. Türkiye’deki ayıların rengi boza, yani kahverengi ve grinin karışımına yakındır. Boz ayılar son derece güçlü ve dayanıklıdırlar. Bir sığırı tek bir darbede öldürebilir, bir at kadar hızlı koşabilir, olimpik bir yüzücü kadar iyi yüzebilirler. Trakya bölgesi hariç ülkemizin her bölgesinde boz ayı bulunur. (En çok Artvin, Rize, Erzurum, Kastamonu, Bolu) Yaşam alanları ormanlar ve sarp dağlardır. Etin yanısıra bitkilerle de beslenirler. Postlari değerlidir. Arı kovanlarına zarar verdikleri gerekçesiyle ve şifali olduğuna inanılan yağları için kaçak olarak avlanırlar. Türkiye'de insanlar tarafından evcilleştirilmiş ya da avcılar tarafından yaralanmış boz ayılar, Bursa Karacabey'de bulunan Doğal Hayatı Koruma Derneği ve Çevre ve Orman Bakanlığı'na ait Ovakorusu Ayı Barınağı'nda uzman veterinerler gözetiminde rehabilite edilerek, başta Uludağ Milli Parkı olmak üzere çeşitli bölgelerde ait oldukları vahşi doğaya bırakılırlar.




SIRTLAN (Hyaena hyaena)

Leş yani başka hayvanlar tarafından avlanmış ya da kendiliğinden ölmüş canlılarla beslenen sırtlanlar, klanlar halinde yaşarlar. En çok yavrulayan dişi, klanın lideri olur ve ekipteki diğer erkeklere liderlik eder. Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'nun step, yarı-çöl, kayalık ve seyrek ağaçlı bölümlerinde yaşarlar. İnsanlardan korkmazlar; ancak insanlara saldırmazlar da. Aç kaldıklarında kümes hayvanları ve küçükbaş hayvanlara zarar verirler. Çok çaresiz kaldıklarında kavun, karpuz ve üzüm de yerler. Olumsuz imajları ve sürülere saldırabilme ihtimalleri nedeniyle, görüldükleri yerde vurulurlar. Bu nedenle sayıları çok azalmıştır.




DENİZ KAPLUMBAĞASI (Caretta caretta)

Deniz kaplumbağası, denizlerde yaşayan ve yumurtlamak haricinde karaya çıkmayan bir canlıdır. Bacakları yüzmeye yarayacak biçimde kürek biçimi almıştır ve oksijeni havadan almasına rağmen uzun süre su altında kalabilir. Yumurtalarını gece kumsallarda açtıkları çukurlara gömen bu hayvanların en önemli yumurtlama bölgeleri Belek, Anamur, Köyceğiz, Dalyan sahilleridir. Belek kıyıları, Caretta caretta'ların Akdeniz'deki ikinci (Yunanistan'ın Zakintos adasının ardından) ve Türkiye'nin en büyük yumurtlama alanıdır. Yaklaşık 106 milyon yıldır yeryüzünde olduklarını düşünülülen bu naif canlılar, insanoğlunun yumurtladıkları kıyılarda yaptığı inşaatlar nedeniyle günümüzde nesli tükenme tehlikesi altında olduğu için koruma altındadır.

Evet hayvanlara değer werilmediği için canlılar bu hale geldi!!!

Gerçekten acıyorum.Onların yerinde olmayı istemezdim!!!

Paylaşım için saol!